Aeroponika - czym jest?

Aeroponika to innowacyjna metoda powietrznej uprawy roślin bez użycia podłoża z ziemi. Korzenie roślin są zawieszone w powietrzu i nawadniane w postaci mgły wodnej zawierającej niezbędne składniki odżywcze. Aeroponika umożliwia stworzenie optymalnych warunków zapewniających szybki wzrost i rozwój roślin oraz ich przesadzanie bez ryzyka uszkodzenia systemu korzeniowego.

Jeżeli chciałbyś rozpocząć swoją przygodę z aeroponiką, zapoznaj się z naszym poradnikiem dla początkujących.

Spis treści

• Aeroponika - innowacyjna technika uprawy
• Komponenty systemu aeroponicznego
• Zalety uprawy aeroponicznej
• Wyzwania i ograniczenia
• Nadające się rośliny i praktyczne wskazówki dla początkujących

Aeroponika - innowacyjna technika uprawy

Hydroponika to określenie wszystkich metod uprawy bez użycia tradycyjnej gleby. Aeroponika to jedna z metod hydroponicznych. W hydroponice i aeroponice składniki odżywcze zostają dostarczone prosto do korzeni. Słowo "aeroponiczny" pochodzi od greckich aero (powietrze) i ponos (praca). Oznacza proces uprawy roślin w środowisku powietrznym lub aerozolowym.

W przeciwieństwie do systemów hydroponiki, w których podłoże uprawowe to płynny roztwór substancji odżywczych, system aeroponiczny prowadzony jest bez żadnego podłoża.

Do przenoszenia substancji odżywczych i tlenu wykorzystywana jest woda w formie kropel rozpylanych przez aerozol poddany ciśnieniu, które osiadają na systemie korzeniowym i stopniowo wnikają w tkanki rośliny, odżywiając ją i pobudzając jej wzrost.

Komponenty systemu aeroponicznego

Rośliny w systemie aeroponicznym są wprowadzane do otworów platformy u góry zbiornika umieszczonych w zamkniętym pojemniku. Konieczne jest przygotowanie sztywnych tulei podtrzymujących łodygi w pozycji pionowej, które jednocześnie będą na tyle elastyczne, by zapewnić warunki do wzrostu korzeni.

Rośliny uprawiane z zamkniętym lub półzamkniętym środowisku mają zwisające korzenie i dolną łodygę, które są zraszane mgiełką ze specjalnego roztworu (hydroatomizowana mieszanina wody, składników odżywczych i hormonów wzrostu).

Odpowiedni poziom opryskania zapewnia system pomp i zraszaczy. Z kolei zegar sterujący kontroluje czas trwania oprysku, zapewniając roślinom odpowiednią wilgotność oraz tlen w powietrzu. System kontroli parametrów takich, jak temperatura, pH i stabilność środowiska, pozwala zachować optymalne warunki do efektywnego wzrostu roślin.

Istnieje możliwość samodzielnego skompletowania komponentów do hodowli aeroponicznej lub wybrania gotowego zestawu. Dostępne są różne rodzaje systemów aeroponicznych.

Urządzenia niskociśnieniowe - korzenie roślin zawieszone są nad zbiornikiem z pożywką lub wewnątrz kanału połączonego z tym zbiornikiem. Pompa niskociśnieniowa dostarcza odżywczą parę wodną poprzez dysze lub przetworniki ultradźwiękowe.

Urządzenia wysokociśnieniowe - mgła z substancjami odżywczymi wytwarzana jest poprzez pompę lub pompy wysokociśnieniowe. Ten system stosuje się przy uprawie roślin wysokowartościowych oraz rzadkich, których uprawa może zrekompensować wysokie koszty tej formy hodowli.

Aeroponika ultradźwiękowa - mgiełka ultradźwiękowa, znana też jako fogoponika, to system, w którym hodowcy używają ultradźwięków do rozpylania pary wodnej z malutkimi cząsteczkami wody. Dzięki temu korzenie rośliny lepiej wchłaniają wodę.

Komercyjne systemy, oprócz urządzeń wysokociśnieniowych zawierają też systemy biologiczne. Ich dodatkowe funkcje wpływają na wydłużenie żywotności roślin i dojrzałości upraw.

Obejmują między innymi systemy kontroli ścieków, zapobiegania chorobom, wzmocnienia odporności przed patogenami, pomiaru czasu i ciśnienia roztworu, czujniki ogrzewania i chłodzenia oraz kontrolę termiczną roztworów. Oferują także możliwość gromadzenia danych, monitorowanie, analityczne informacje zwrotne oraz połączenie internetowe z innymi podsystemami.

Zalety uprawy aeroponicznej

Innowacyjna uprawa aero i hydroponiczna to metoda, która niesie za sobą wiele zalet. Do najważniejszych zaliczamy:

szybki wzrost roślin - wynika to z zapewnienia idealnych warunków do rozwoju, dzięki czemu rośliny rosną szybciej i osiągają wyższą wydajność,

optymalna kontrola parametrów środowiska - nowoczesne, rozbudowane systemy pozwalają na pełną kontrolę środowiska w czasie rzeczywistym i natychmiastowego usuwania wszelkich odchyleń od normy. Dzięki temu można uzyskać najlepsze efekty uprawy i uniknąć błędów typowych dla tradycyjnych metod rolniczych i hodowlanych,

brak chorób i szkodników - pełna kontrola i wgląd w system korzeniowy roślin wynikający z braku gleby sprawia, że choroby grzybowe i szkodniki nie są żadnym zagrożeniem dla roślin,

oszczędność wody - w porównaniu do tradycyjnego podlewania roślin, w aeroponice zużywa się znacznie mniej wody poprzez precyzyjne rozpylanie mgiełki, która lepiej wnika i odżywia system korzeniowy niż zwykłe podlewanie wodą; unikamy także problemu przelania lub przesuszenia roślin, gdyż środowisko uprawy jest pod stałą kontrolą i do niego dostosowuje się ilość i częstotliwość rozpylania pożywki,

ekologiczność - uprawy bezglebowe są bardziej ekologicznym rozwiązaniem niż klasyczna uprawa roślin na polu, w ogródku czy w szklarni.

Wyzwania i ograniczenia

Mimo wielu zalet technologii aeroponicznej, istnieją też pewne wyzwania i ograniczenia, które sprawiają, że metoda ta nie jest dla każdego. Po pierwsze, skompletowanie wszystkich komponentów do uprawy aeroponicznej to spore koszty, na które nie każdy może sobie pozwolić.

Konieczność pełnej kontroli środowiska uprawy wymusza zakup systemów monitorujących, które również sporo kosztują. Po drugie, pełna automatyzacja uprawy niesie za sobą ryzyko awarii systemu, co z kolei może przynieść fatalne skutki dla uprawy. Istnieje możliwość wystąpienia wycieków, zatkania dysz rozpylających lub usychania części korzeni.

Po trzecie, system pomp i dysz rozpylających wymaga częstego mycia, filtrowania i sprawdzania, by nie dopuścić do gromadzenia się osadów z nierozpuszczalnych związków obecnych w twardej wodzie.

Po czwarte, systemy aeroponiczne są zależne od ciągłego zasilania, zatem w miejscach, gdzie dostęp do energii elektrycznej jest przerywany mocno ogranicza stosowanie tej technologii.

Można więc powiedzieć, że efektywność i wydajność tej metody uprawy jest wprost proporcjonalna do wysiłku i uwagi, jakie trzeba jej poświęcić.

Nadające się rośliny i praktyczne wskazówki dla początkujących

Hodowcy, którzy chcą rozpocząć swoją przygodę z aeroponiką, powinni na początek wybrać rośliny, które dobrze adaptują się do tej formy uprawy. Są to na przykład: sałata, zioła, takie jak bazylia, mięta, oregano, tymianek, papryka, pomidory czy truskawki.

Na początek warto wybrać gotowy system aeroponiczny, składający się z odpowiednio dobranych komponentów zapewniających wydajne działanie. Pozwoli to uniknąć typowych błędów wynikających z niedostatecznej wiedzy i doświadczenia.